หลายคนมีความสับสนว่าเราเกิดปีนักษัตรไหนกันแน่ เพราะหลายตำราการเปลี่ยนปีนักษัตรจะไม่เหมือนกัน ซึ่งก็แล้วแต่ว่าเราจะใช้ศาสตร์ไหนในการทำนาย เราก็อ้างอิงนักษัตรของศาสตร์นั้น
การเปลี่ยนปีนักษัตรใหม่มีใช้หลายแบบ เช่น ตามสูติบัตรปัจจุบัน การบันทึกสูติบัตรกำหนดนับปีนักษัตรใหม่ตามปฏิทินหลวง (แนวทางปฏิบัติตาม หนังสือเวียนกรมการปกครอง กระทรวงมหาดไทย ที่ มท 0310.1/ว4 ออกเมื่อ 5 กุมภาพันธ์ 2539) ซึ่งปฏิทินหลวงให้วันขึ้น 1 ค่ำ เดือน 1 (อ้าย) เป็นวันที่เปลี่ยนปีนักษัตรใหม่โดยจะอยู่ช่วงเดือนพฤศจิกายน , ธันวาคม หรือเปลี่ยนปีนักษัตรตามคติพราหมณ์ เปลี่ยนปีในวันขึ้น 1 ค่ำ เดือนห้า(5) โดยจะอยู่ช่วงประมาณเดือนมีนาคม
นอกจากนั้นก็มีการเปลี่ยนปีนักษัตรในวันอื่น ๆ เช่น เปลี่ยนปีนักษัตรใหม่ในวันที่ 1 มกราคม (ตามปฎิทินของ อ.ทองเจือ อ่างแก้ว) , เปลี่ยนปีนักษัตรใหม่ในวันที่ 1 เมษายน (ตามปฎิทินของ อ.เทพย์ สาริกบุตร) , เปลี่ยนปีนักษัตรใหม่ในวันเถลิงศก (ช่วงวันที่ 15-17 เมษายน ตามประกาศสงกรานต์) , เปลี่ยนปีนักษัตรใหม่ในวันสังขารล่องหรือวันสงกรานต์ตามแบบทางภาคเหนือ , เปลี่ยนปีนักษัตรแบบจีน ในวันสารทลิบชุน (立春) ประมาณต้นเดือนกุมภาพันธ์ก่อนวันตรุษจีน
ทั้งนี้จะใช้เปลี่ยนปีนักษัตรแบบใด ขึ้นอยู่กับว่าจะใช้ทำการใด หรือครูอาจารย์ท่านใช้ปฏิทินแบบใดเป็นหลัก เช่น จะพยากรณ์ทางโหราศาสตร์ก็ใช้ปีนักษัตรตามคติพราหมณ์ ซึ่งเปลี่ยนปีนักษัตรในวันขึ้น 1 ค่ำ เดือนห้า(5) เป็นต้น
สำหรับการเปลี่ยนปีนักษัตรตามศาสตร์หมากรุกจีน จะเปลี่ยนปีใหม่ช่วงปลายเดือนธันวาคมของทุกปี ตามปฎิทินชาวนาซึ่งเป็นปฎิทินโบราณของจีนที่ใช้กันมานานหลายพันปีแล้ว ซึ่งจะไม่ตรงกับการเปลี่ยนปีนักษัตรแบบจีนยุคใหม่ที่เปลี่ยนในวันสารทลิบชุน (立春) ประมาณต้นเดือนกุมภาพันธ์ก่อนวันตรุษจีน
ปีนักษัตรตามศาสตร์หมากรุกจีน
21.40 น. จันทร์ 22 ธันวาคม 2473(1930) - 03.29 น. พุธ 23 ธันวาคม 2474(1931) มะแม
03.30 น. พุธ 23 ธันวาคม 2474(1931) - 09.13 น. พฤหัส 22 ธันวาคม 2475(1932) วอก
09.14 น.พฤหัส 22 ธันวาคม 2475(1932) - 14.57 น.ศุกร์ 22 ธันวาคม 2476(1933) ระกา
14.58 น. ศุกร์ 22 ธันวาคม 2476(1933) - 20.49 น. เสาร์ 22 ธันวาคม 2477(1934) จอ
20.50 น. เสาร์ 22 ธันวาคม 2477(1934) - 02.36 น. จันทร์ 23 ธันวาคม 2478(1935) กุน
02.37 น.จันทร์ 23 ธันวาคม 2478(1935) - 08.26 น.อังคาร 22 ธันวาคม 2479(1936) ชวด
08.27 น. อังคาร 22 ธันวาคม 2479(1936) - 14.21 น. พุธ 22 ธันวาคม 2480(1937) ฉลู
14.22 น. พุธ 22 ธันวาคม 2480(1937) - 20.13 น. พฤหัส 22 ธันวาคม 2481(1938) ขาล
20.14 น.พฤหัส 22 ธันวาคม 2481(1938) - 02.05 น.เสาร์ 23 ธันวาคม 2482(1939) เถาะ
02.06 น.เสาร์23 ธันวาคม 2482(1939) - 07.54 น.อาทิตย์22 ธันวาคม 2483(1940) มะโรง
07.55 น.อาทิตย์22 ธันวาคม2483(1940) - 13.43 น.จันทร์22 ธันวาคม2484(1941) มะเส็ง
13.44 น.จันทร์22 ธันวาคม2484(1941) - 19.39 น.อังคาร22 ธันวาคม2485(1942) มะเมีย
19.40 น.อังคาร22 ธันวาคม2485(1942) - 01.28 น.พฤหัส23 ธันวาคม2486(1943) มะแม
01.29 น. พฤหัส 23 ธันวาคม 2486(1943) - 07.14 น. ศุกร์ 23 ธันวาคม 2487(1944) วอก
07.15 น. ศุกร์ 23 ธันวาคม 2487(1944) - 13.03 น. เสาร์ 22 ธันวาคม 2488(1945) ระกา
13.04 น. เสาร์ 22 ธันวาคม 2488(1945) - 18.53 น. อาทิตย์ 22 ธันวาคม 2489(1946) จอ
18.54 น.อาทิตย์22 ธันวาคม 2489(1946) - 00.42 น.อังคาร23 ธันวาคม 2490(1947) กุน
00.43 น. อังคาร 23 ธันวาคม 2490(1947) - 06.33 น. พุธ 22 ธันวาคม 2491(1948) ชวด
06.34 น. พุธ 22 ธันวาคม 2491(1948) - 12.22 น. พฤหัส 22 ธันวาคม 2492(1949) ฉลู
12.23 น. พฤหัส 22 ธันวาคม 2492(1949) - 18.13 น. ศุกร์ 22 ธันวาคม 2493(1950) ขาล
18.14 น.ศุกร์ 22 ธันวาคม 2493(1950) - 23.59 น.อาทิตย์ 23 ธันวาคม 2494(1951) เถาะ
00.00 น.อาทิตย์23 ธันวาคม2494(1951) - 05.42 น.จันทร์22 ธันวาคม2495(1952) มะโรง
05.43 น.จันทร์22 ธันวาคม 2495(1952) - 11.31 น.อังคาร22 ธันวาคม 2496(1953) มะเส็ง
11.32 น.อังคาร 22 ธันวาคม 2496(1953) - 17.24 น.พุธ 22 ธันวาคม 2497(1954) มะเมีย
17.25 น.พุธ 22 ธันวาคม 2497(1954) - 23.10 น.พฤหัส 22 ธันวาคม 2498(1955) มะแม
23.11 น.พฤหัส 22 ธันวาคม 2498(1955) - 04.59 น.เสาร์ 22 ธันวาคม 2499(1956) วอก
05.00 น.เสาร์22 ธันวาคม 2499(1956) - 10.48 น.อาทิตย์22 ธันวาคม 2500(1957) ระกา
10.49 น.อาทิตย์ 22 ธันวาคม 2500(1957) - 16.39 น.จันทร์ 22 ธันวาคม 2501(1958) จอ
16.40 น. จันทร์ 22 ธันวาคม 2501(1958) - 22.34 น. อังคาร 22 ธันวาคม 2502(1959) กุน
22.35 น.อังคาร22 ธันวาคม 2502(1959) - 04.25 น.พฤหัส22 ธันวาคม 2503(1960) ชวด
04.26 น. พฤหัส 22 ธันวาคม 2503(1960) - 10.19 น. ศุกร์ 22 ธันวาคม 2504(1961) ฉลู
10.20 น. ศุกร์ 22 ธันวาคม 2504(1961) - 16.15 น. เสาร์ 22 ธันวาคม 2505(1962) ขาล
16.16 น.เสาร์22 ธันวาคม 2505(1962) - 22.01 น.อาทิตย์22 ธันวาคม 2506(1963) เถาะ
22.02 น.อาทิตย์22 ธันวาคม2506(1963) - 03.49 น.อังคาร22 ธันวาคม2507(1964) มะโรง
03.50 น.อังคาร 22 ธันวาคม 2507(1964) - 09.40 น.พุธ 22 ธันวาคม 2508(1965) มะเส็ง
09.41 น.พุธ 22 ธันวาคม 2508(1965) - 23.12 น.พฤหัส 22 ธันวาคม 2509(1966) มะเมีย
23.13 น.พฤหัส 22 ธันวาคม 2509(1966) - 21.16 น.ศุกร์ 22 ธันวาคม 2510(1967) มะแม
21.17 น.ศุกร์ 22 ธันวาคม 2510(1967) - 02.59 น.อาทิตย์ 22 ธันวาคม 2511(1968) วอก
03.00 น.อาทิตย์22 ธันวาคม 2511(1968) - 08.43 น.จันทร์22 ธันวาคม 2512(1969) ระกา
08.44 น. จันทร์ 22 ธันวาคม 2512(1969) - 14.35 น. อังคาร 22 ธันวาคม 2513(1970) จอ
14.36 น. อังคาร 22 ธันวาคม 2513(1970) - 20.23 น. พุธ 22 ธันวาคม 2514(1971) กุน
20.24 น. พุธ 22 ธันวาคม 2514(1971) - 02.12 น. ศุกร์ 22 ธันวาคม 2515(1972) ชวด
02.13 น. ศุกร์ 22 ธันวาคม 2515(1972) - 08.07 น. เสาร์ 22 ธันวาคม 2516(1973) ฉลู
08.08 น.เสาร์ 22 ธันวาคม 2516(1973) - 13.55 น.อาทิตย์ 22 ธันวาคม 2517(1974) ขาล
13.56 น.อาทิตย์22 ธันวาคม 2517(1974) - 19.45 น.จันทร์22 ธันวาคม 2518(1975) เถาะ
19.46 น. จันทร์ 22 ธันวาคม 2518(1975) - 01.35 น. พุธ 22 ธันวาคม 2519(1976) มะโรง
01.36 น.พุธ 22 ธันวาคม 2519(1976) - 07.23 น.พฤหัส 22 ธันวาคม 2520(1977) มะเส็ง
07.24 น.พฤหัส22 ธันวาคม 2520(1977) - 13.20 น.ศุกร์22 ธันวาคม 2521(1978) มะเมีย
13.21 น. ศุกร์ 22 ธันวาคม 2521(1978) - 19.09 น. เสาร์ 22 ธันวาคม 2522(1979) มะแม
19.10 น. เสาร์ 22 ธันวาคม 2522(1979) - 00.55 น. จันทร์ 22 ธันวาคม 2523(1980) วอก
00.56 น.จันทร์22 ธันวาคม 2523(1980) - 06.50 น.อังคาร22 ธันวาคม 2524(1981) ระกา
06.51 น. อังคาร 22 ธันวาคม 2524(1981) - 12.38 น. พุธ 22 ธันวาคม 2525(1982) จอ
12.39 น. พุธ 22 ธันวาคม 2525(1982) - 18.29 น. พฤหัส 22 ธันวาคม 2526(1983) กุน
18.30 น. พฤหัส 22 ธันวาคม 2526(1983) - 23.05 น. เสาร์ 22 ธันวาคม 2527(1984) ชวด
23.06 น. เสาร์ 22 ธันวาคม 2527(1984) - 06.07 น. อาทิตย์ 22 ธันวาคม 2528(1985) ฉลู
06.08 น.อาทิตย์22 ธันวาคม 2528(1985) - 12.02 น.จันทร์22 ธันวาคม 2529(1986) ขาล
12.03 น.จันทร์22 ธันวาคม 2529(1986) - 17.45 น.อังคาร22 ธันวาคม 2530(1987) เถาะ
17.46 น.อังคาร22 ธันวาคม 2530(1987) - 23.27 น.พุธ21 ธันวาคม 2531(1988) มะโรง
23.28 น. พุธ 21 ธันวาคม 2531(1988) - 05.21 น. ศุกร์ 22 ธันวาคม 2532(1989) มะเส็ง
05.22 น. ศุกร์ 22 ธันวาคม 2532(1989) - 11.06 น. เสาร์ 22 ธันวาคม 2533(1990) มะเมีย
11.07 น.เสาร์22 ธันวาคม 2533(1990) - 16.53 น.อาทิตย์22 ธันวาคม 2534(1991) มะแม
16.54 น.อาทิตย์22 ธันวาคม 2534(1991) - 22.43 น.จันทร์21 ธันวาคม 2535(1992) วอก
22.44 น. จันทร์ 21 ธันวาคม 2535(1992) - 04.25 น. พุธ 22 ธันวาคม 2536(1993) ระกา
04.26 น. พุธ 22 ธันวาคม 2536(1993) - 10.22 น. พฤหัส 22 ธันวาคม 2537(1994) จอ
10.23 น. พฤหัส 22 ธันวาคม 2537(1994) - 16.17 น. ศุกร์ 22 ธันวาคม 2538(1995) กุน
16.18 น. ศุกร์ 22 ธันวาคม 2538(1995) - 22.05 น. เสาร์ 21 ธันวาคม 2539(1996) ชวด
22.06 น. เสาร์ 21 ธันวาคม 2539(1996) - 04.07 น. จันทร์ 22 ธันวาคม 2540(1997) ฉลู
04.08 น.จันทร์ 22 ธันวาคม 2540(1997) - 09.56 น.อังคาร 22 ธันวาคม 2541(1998) ขาล
09.57 น. อังคาร 22 ธันวาคม 2541(1998) - 15.43 น. พุธ 22 ธันวาคม 2542(1999) เถาะ
15.44 น. พุธ 22 ธันวาคม 2542(1999) - 21.36 น. ศุกร์ 22 ธันวาคม 2543(2000) มะโรง
21.37 น. ศุกร์ 22 ธันวาคม 2543(2000) - 03.20 น. เสาร์ 22 ธันวาคม 2544(2001) มะเส็ง
03.21 น.เสาร์22 ธันวาคม2544(2001) - 09.13 น.อาทิตย์22 ธันวาคม2545(2002) มะเมีย
09.14 น.อาทิตย์22 ธันวาคม2545(2002) - 15.04 น.จันทร์22 ธันวาคม2546(2003) มะแม
15.05 น.จันทร์22 ธันวาคม 2546(2003) - 20.42 น.อังคาร21 ธันวาคม 2547(2004) วอก
20.43 น.อังคาร21 ธันวาคม 2547(2004) - 02.36 น.พฤหัส22 ธันวาคม 2548(2005) ระกา
02.37 น. พฤหัส 22 ธันวาคม 2548(2005) - 08.23 น. ศุกร์ 22 ธันวาคม 2549(2006) จอ
08.24 น. ศุกร์ 22 ธันวาคม 2549(2006) - 14.08 น. เสาร์ 22 ธันวาคม 2550(2007) กุน
14.09 น.เสาร์22 ธันวาคม 2550(2007) - 20.04 น.อาทิตย์21 ธันวาคม 2551(2008) ชวด
20.05 น.อาทิตย์21 ธันวาคม 2551(2008) - 01.47 น.อังคาร22 ธันวาคม 2552(2009) ฉลู
01.48 น. อังคาร 22 ธันวาคม 2552(2009) - 07.39 น. พุธ 22 ธันวาคม 2553(2010) ขาล
07.40 น. พุธ 22 ธันวาคม 2553(2010) - 13.31 น. พฤหัส 22 ธันวาคม 2554(2011) เถาะ
13.32 น.พฤหัส22 ธันวาคม 2554(2011) - 19.12 น.ศุกร์21 ธันวาคม 2555(2012) มะโรง
19.13 น.ศุกร์21 ธันวาคม 2555(2012) - 01.12 น.อาทิตย์22 ธันวาคม 2556(2013) มะเส็ง
01.13 น.อาทิตย์22 ธันวาคม2556(2013) - 07.04 น.จันทร์22 ธันวาคม2557(2014) มะเมีย
07.05 น.จันทร์22 ธันวาคม 2557(2014) - 12.49 น.อังคาร22 ธันวาคม 2558(2015) มะแม
12.50 น. อังคาร 22 ธันวาคม 2558(2015) - 18.45 น. พุธ 21 ธันวาคม 2559(2016) วอก
18.46 น. พุธ 21 ธันวาคม 2559(2016) - 00.29 น. ศุกร์ 22 ธันวาคม 2560(2017) ระกา
00.30 น. ศุกร์ 22 ธันวาคม 2560(2017) - 05.23 น. เสาร์ 22 ธันวาคม 2561(2018) จอ
05.24 น. เสาร์ 22 ธันวาคม 2561(2018) - 12.20 น. อาทิตย์ 22 ธันวาคม 2562(2019) กุน
12.21 น.อาทิตย์22 ธันวาคม 2562(2019) - 18.03 น.จันทร์21 ธันวาคม 2563(2020) ชวด
18.04 น. จันทร์ 21 ธันวาคม 2563(2020) - 00.00 น. พุธ 22 ธันวาคม 2564(2021) ฉลู
00.01 น. พุธ 22 ธันวาคม 2564(2021) - 05.49 น. พฤหัส 22 ธันวาคม 2565(2022) ขาล
กลับ